Nog niet zolang geleden wordt ik gevraagd om mee te kijken naar Alex, een man die 23 uur van de dag achter gesloten deuren zit. Als ik samen met de manager en p’ber zijn woonruimte binnenkom houd ik ongemerkt even mijn adem in en kijk om me heen.

Zijn ruimte is kaal, de tafels en stoelen zijn aan de grond vastgenageld. De ramen zijn afgeplakt, zodat hij niet teveel ‘prikkels’ krijgt. Er is een holle akoestiek in zijn ruimte. Het enige dat ‘los’ in zijn kamer ligt, is een witte plastic vliegenmepper waarmee Alex de vliegen en muggen, die op zijn kamer komen, doodslaat.

Hij slaat, schopt en schreeuwt. Dit gedrag heeft een steeds centralere plaats gekregen in zijn leven en dat van zijn begeleiders en familie. Als je de deur van zijn kamer opent, is er de verwachting dat het mis kan gaan. En doordat dit regelmatig gebeurt ben je steeds meer op je hoede bij die deur.

Heel begrijpelijk dus dat je er steeds meer tegen op gaat zien om zijn ruimte binnen te gaan. Bezoekjes worden steeds korter en minder gevarieerd. Iedereen voelt wel dat het anders zou moeten, maar ziet ook geen andere uitweg dan hem achter de gesloten deur te houden. Het lijkt de enige manier om de rust en veiligheid op de afdeling te kunnen waarborgen.

En zo wordt langzaam aan de ‘oplossing’ van een probleem, een nieuw probleem.

De aanpak bestaat uit een gezamenlijke poging om deze spiraal te doorbreken. Met begeleiders, behandelaren, managers werken we gezamenlijk, volgens de methode Heijkoop.We beginnen met het uitwisselen hoe een ieder het contact met Alex ervaart en naar hem kijkt. Hoe een ieder gevangen zit in dezelfde spiraal en hoe het komt dat je elkaar niet meer kunt ondersteunen.

We kijken naar videobeelden van Alex. Schijnbaar onbegrijpelijk gedrag krijgt – door er samen naar te kijken – betekenis vanuit zijn standpunt. We zien hoe hij bang, onzeker en gespannen is. Door daar aandacht voor te hebben, voelt hij zich op de voor hem moeilijke momenten gezien, en hij staat er niet meer alleen voor. We kunnen probleemoplossend met hem gaan samenwerken. Van ‘tegenstander’ of ‘slachtoffer’ wordt hij ‘medestander’.

Omdat er ook ruimte is voor de ambivalente gevoelens van bij de begeleiders groeit het wederzijds vertrouwen en is het probleemgedrag voor beiden een extra kans om ervaringen op te doen, die het zelfvertrouwen versterken. Het gevolg is minder spanningen en conflicten en daarmee minder probleemgedrag en meer ontspanning en plezier.

 2 maanden geleden was er een evaluatie met het team en de familie van Alex. Een broer van Alex vertelde hoe hij vol vertrouwen uitkeek naar het moment waarop ook Alex weer de familiebijeenkomsten zou kunnen bezoeken, samen met de begeleiding. Alex hoort er weer bij! En daar was hij heel blij mee.

Een nichtje van Alex verwoordde het prachtig. “Alex is weer iemand geworden, ook voor mijn zoontje van 6 jaar. Hij heeft inmiddels voor het eerst kennisgemaakt met Alex.

Ben je nieuwsgierig geworden naar Alex, zijn team, de familie, het proces, geef je dan op voor de workshop CONSTRUCTIEVE HANTERING PROBLEEMGEDRAG.

In deze workshop zie je beelden van bovenstaand proces. Theoretisch en praktisch, m.b.v. de Methode Heijkoop, wordt duidelijk gemaakt hoe in deze casussen waarin je samen vastzit, vertrouwen en ruimte bieden aan elkaar het weer kan winnen.